14 اشتباه رایج در بستن پیچ و مهره و راهکارهای جلوگیری از آن ها
باز و بسته کردن پیچ و مهره شاید به نظر ساده بیاید، اما نیاز به دقت بالایی دارد. یک اشتباه کوچک می تواند از یک خرابی جزئی تا فاجعه ای بزرگ را به همراه داشته باشد. برای حل این چالش مهم، در این مطلب، ما به بررسی 14 اشتباه رایج در باز و بستن پیچ و مهره می پردازیم و راهکارهای کاربردی برای جلوگیری از آن ها ارائه می‌دهیم.
1- استفاده از آچار یا بکس با سایز اشتباه
یکی از رایج ترین اشتباهات در بستن پیچ و مهره، استفاده از ابزاری است که دقیقا با سایز پیچ یا مهره مطابقت ندارد. این کار باعث هرز شدن گوشه های پیچ شده و به آچار نیز آسیب وارد می کند. برای جلوگیری از این مشکل، همیشه مطمئن شوید که آچار یا بکس به طور کامل و بدون لقی روی مهره یا پیچ قرار گرفته باشد.
2- سفت کردن بیش از حد پیچ و مهره (اورتورک)
یکی دیگر از اشتباهات رایج، وارد کردن فشار بسیار زیاد بر پیچ و مهره هنگام بستن است. این کار باعث هرز شدن پیچ یا شکستن آن می شود. علاوه براین، اورتورک می تواند اتصال را ضعیف کند و باعث خرابی کامل قطعه شود. در صنایع حساس بهتر است از آچار گشتاور (تورک متر) استفاده کرده و مقدار گشتاور توصیه شده توسط تولیدکننده پیچ و مهره را رعایت کنید.
3- نادیده گرفتن تمیزی دنده ها
وجود ذرات ریز، گرد و غبار، زنگ زدگی یا باقی‌مانده های چسب های قبلی روی دنده های پیچ و مهره، می تواند دقت سفت کردن را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این آلودگی ها باعث ایجاد اصطکاک ناخواسته می شوند و به همین دلیل در زمان بستن پیچ به آن آسیب وارد می کند. قبل از بستن هر پیچی، با یک برس سیمی یا پارچه تمیز، دنده ها را پاک کنید.
4- استفاده نکردن از روان کننده
در بسیاری از اتصالات مکانیکی، به خصوص در محیط های مرطوب یا برای جلوگیری از زنگ زدگی، استفاده از کمی گریس یا روغن روان کننده روی دنده ها ضروری است. این کار اصطکاک را کاهش داده و به پیچ اجازه می دهد که با نیروی کمتری به گشتاور صحیح خود برسد.
5- نادیده گرفتن ترتیب بستن پیچ ها
وقتی با چند پیچ در یک مجموعه سروکار دارید، مانند پیچ های سرسیلندر، رینگ چرخ یا فلنج ها، سفت کردن آن ها به ترتیب صحیح اهمیت زیادی دارد. ترتیب بستن پیچ معمولا به صورت ستاره ای یا ضربدری است و باعث توزیع یکنواخت نیرو شده و مانع از تاب برداشتن قطعه می شود. اگر پیچ ها به ترتیب بسته نشوند، احتمال نشتی و خرابی قطعه وجود دارد.
6- استفاده مجدد از پیچ و مهره یک بار مصرف
یکی دیگر از اشتباهات در بستن پیچ مهره، استفاده مجدد از مدل های یک بار مصرف است. در بسیاری از ماشین آلات و خودروها، برخی پیچ و مهره ها به عنوان پیچ های کششی یا مهره های قفلی طراحی شده اند که تنها برای یک بار استفاده مناسب هستند. این پیچ ها با یک بار سفت شدن، کشیده می شوند و استحکام اولیه خود را از دست می دهند. استفاده دوباره از آن ها بسیار خطرناک است و می تواند منجر به شکست ناگهانی اتصال شود.
7- اعمال نیرو با زاویه
یکی از دلایل اصلی خراب شدن سر پیچ یا مهره و همچنین لیز خوردن آچار و آسیب دیدن دست، اعمال نیرو با زاویه است. هنگام سفت کردن یا باز کردن پیچ یو بولت و غیره، باید مطمئن شوید که آچار کاملا عمود بر پیچ قرار گرفته و نیروی خود را به صورت مستقیم و در راستای دسته آچار وارد می کنید. هرگونه زاویه به جز 90 درجه می تواند باعث سر خوردن آچار و کاهش کارایی و آسیب به پیچ و مهره ها شود.
8- استفاده از آچار بادی برای تمام انواع پیچ
آچار بادی ابزاری قدرتمند برای باز کردن پیچ های بسیار سفت و زنگ زده یا بستن پیچ های بزرگ در زمان کوتاه است. اما برای پیچ های کوچک، ظریف یا اتصالات حساسی که نیاز به گشتاور دقیق دارند، استفاده از آن اشتباه بزرگی است. نیروی زیاد و کنترل نشده آچار بادی به راحتی می تواند دنده پیچ و مهره را له کند و باعث شکستن اتصالات شود.
9- سفت نکردن پیچ ها به صورت تدریجی
در بسیاری از موارد، به خصوص هنگام استفاده از آچار گشتاور، توصیه می شود که سفت کردن پیچ ها را در چند مرحله انجام دهید. به عنوان مثال، ابتدا تمام پیچ ها را تا نصف سفت کنید و سپس در مرحله دوم آن ها را به گشتاور نهایی برسانید و کاملا سفت کنید. این کار باعث می شود که فشار به طور یکنواخت روی سطح توزیع شود و از تاب خوردگی جلوگیری شود.
10- انتخاب ابزار اشتباه برای پیچ های زنگ زده
وقتی با پیچ های زنگ زده و گیر کرده مواجه می شوید، اولین کار این است که از یک روان کننده استفاده کنید. استفاده از ابزارهای ضعیف یا تلاش برای باز کردن با زور بیش از حد، فقط به خراب شدن سر پیچ یا شکستن آن منجر می شود. در چنین مواردی، استفاده از ابزارهای قدرتمندتر مانند آچار بکس و یا حتی حرارت دادن می تواند مؤثر باشد.
11- استفاده از آچار فرانسه به جای آچار ثابت یا رینگی
آچار فرانسه در باز و بستن پیچ و مهره کاربرد زیادی دارد، اما لقی بیشتری نسبت به آچار ثابت یا رینگی دارد. این لقی می تواند باعث سر خوردن و گرد شدن گوشه های مهره شود. بهتر است آچار فرانسه را فقط زمانی به کار ببرید که هیچ آچار ثابت یا رینگی در دسترس ندارید. در صورت استفاده از آچار فرانسه، فک های آن را کاملا روی پیچ و مهره تنظیم و محکم کنید.
12- باز کردن پیچ بدون اعمال فشار به سمت داخل
این اشتباه اغلب در پیچ آلن و سایر پیچ های سر تخت مانند پیچ های دو سو یا چهارسو رخ می دهد. اگر هنگام باز کردن، نیروی کافی به سمت داخل پیچ وارد نکنید، نوک پیچ گوشتی و آچار آلن از جای خود خارج می شود و باعث آسیب به سر پیچ می شود.
13- بستن پیچ ها با دستکش های ضخیم
یکی دیگر از اشتباهات در بستن پیچ و مهره استفاده از دستکش های بسیار ضخیم است. هرچند استفاده از دستکش برای ایمنی مهم است، اما دستکش های ضخیم می توانند حس لامسه شما را کاهش دهند. به همین دلیل نمی توانید میزان لقی یا گشتاور پیچ را به درستی احساس کنید. در کارهای دقیق تر، بهتر است از دستکش های نازک یا حتی بدون دستکش کار کنید تا کنترل بهتری بر روی ابزار و پیچ داشته باشید.
14- استفاده از اهرم اضافی نامناسب
گاهی اوقات برای باز کردن یک پیچ سفت، افراد از لوله های فلزی به عنوان اهرم روی دسته آچار استفاده می کنند. این کار نیروی بسیار زیادی به پیچ و ابزار وارد می کند و می تواند باعث شکستن آن ها یا حتی شکستن ابزار در حین کار شود. اگر یک پیچ به راحتی باز نمی شود، به جای زور بیشتر، از روش های صحیح مانند روان کننده یا حرارت استفاده کنید.
جمع بندی
براساس آنچه در متن اشاره شد،نچآنچه در موفقیت در کار با پیچ و مهره نه به قدرت فیزیکی، بلکه به دقت و دانش بستگی دارد. با پرهیز از این اشتباهاتی که به آنها اشاره شد، می توانید از آسیب به قطعات و ابزار جلوگیری کنید و امنیت و طول عمر اتصالات مکانیکی را تا حد زیادی افزایش دهید.
